Aikido (jap. 合気道 aikidō, w dawnym zapisie 合氣道) – japońska sztuka walki skodyfikowana przez Morihei Ueshibę pod koniec dziewiętnastego i na początku dwudziestego wieku.

Twórca aikido oparł rzuty i dźwignie na starodawnym i na wpół mitycznym nurcie aikijutsu, a pracę nóg i sztukę posługiwania się bokkenem na tradycyjnej szermierce kenjutsu. Sztukę posługiwania się jō i koordynację ruchów na podstawie jōdō ze szkoły Yagyū Shinkage-ryū.

Techniki aikido składają się głównie z rzutów, dźwigni, szczególnie z dźwigni na małe stawy: nadgarstki i łokcie oraz uników i padów (ukemi). Oprócz walki wręcz, aikido zawiera elementy walki bronią, w celach ćwiczebnych używane są jō, bokken, tantō.

• ai (jap. 合) – połączenie, zjednoczenie;
• ki (jap. 気) – duch, energia (od chińskiego qi);
• dō (jap. 道) – droga, metoda, sposób, nauczanie;

Morihei Ueshiba, noszący tytuł ō-sensei , opracował aikido, opierając się na swoich doświadczeniach z Daitō-ryū oraz walki za pomocą włóczni yari i krótkiego kija jō. Jednak prawdopodobnie największy wpływ na formy aikido miała sztuka walki japońskim mieczem katana. W wielu przypadkach ruchy osoby ćwiczącej aikido przypominają ruchy szermierza bez miecza. Występujące w aikido uderzenia shōmen-uchi i yokomen-uchi wywodzą się z ataku z bronią, a odpowiadające im techniki – z form odbierania broni. Część szkół aikido nie uwzględnia ćwiczeń z bronią. Inne, jak Iwama-ryū, dużą część czasu poświęcają na trening z drewnianym mieczem bokken, kijem jō i nożem tantō.

Morihei Ueshiba rozwijał swoją sztukę walki przez większą część życia. W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku nauczał jej pod nazwą aiki-bujutsu („sztuka walki aiki”), a następnie aiki-budō („droga walki aiki”). W 1944 po raz pierwszy użył na jej określenie nazwy aikido.

W 1940 została zawiązana Fundacja Aikikai, której pierwszym przewodniczącym został syn Morihei Ueshiby, Kisshōmaru Ueshiba. Fundacja ta do dziś jest najważniejszą organizacją w świecie aikido. Jednym z jej podstawowych zadań jest propagowanie aikido na świecie.

Aikido trafiło na Zachód w 1951, gdy Minoru Mochizuki odwiedził Francję. W Stanach Zjednoczonych zostało wprowadzone w 1953 przez Kenji Tomiki i następnie przez Koichi Tohei. W Wielkiej Brytanii pojawiło się w 1955, a w Niemczech i Australii w 1965. W Polsce pierwsza sekcja aikido powstała w 1976. Obecnie dojo aikido znajdują się prawie na całym świecie.

Treningi aikido nie są nastawione na rywalizację, nie odbywają się zawody sportowe związane z tą sztuką walki, a jednak ćwiczenia tego typu dają wymierne efekty. Przede wszystkim udoskonalają naszą koordynację ruchową – aikido polega przecież na skutecznych i szybkich ruchach, które pozwolą uniknąć ataku i obezwładnić przeciwnika. Treningi wzmacniają też kondycję i uczą odpowiednio kontrolować oddychanie.

Nie do przecenienia jest działanie aikido na psychikę. Osoby je trenujące czują się pewniejsze siebie i bezpieczniejsze – wiedzą, że będą potrafiły się obronić w przypadku ataku nie tylko na macie. Ta sztuka walki nie opiera się na konkurowaniu ze sobą, przez co jej adepci trenują głównie po to, by doskonalić umiejętności, a nie zdobywać kolejne wyróżnienia.